Het lijkt nog ver weg maar over enkele weken zit de kerst er al op en staat de jaarwisseling voor de deur. Voor ons groot feest maar voor veel van onze huisdieren is het een tijd van stress en angst. Heel de maand december is een periode die ‘anders is dan anders’. U bent meer thuis of moet juist meer werken, kinderen zijn vrij van school. Eerst komt de drukkere periode rondom de Sinterklaas. Daarna wordt er vaak met wat meubels geschoven, en wellicht daarom ook met de bench of de mand, om ruimte te maken voor de kerstboom, zo’n vreemd ruikend, raar verlicht ding in de woonkamer. December brengt ook voor ons mensen meestal wat meer stress mee. En positieve stress is ook stress, en uw huisdier zal deze spanningsstijging beslist merken. De jaarwisseling komt letterlijk als klap op de vuurpijl. Een avond vol geluiden, geuren, knallen, veranderingen in luchtdruk, mensen die opspringen om elkaar een vrolijk nieuwjaar te wensen op hetzelfde moment dat buiten het geluid losbarst. Kortom, voor uw hond of kat is het allemaal maar een rare tijd!
Spanning kan bij onze huisdieren op veel manieren geuit worden. Sommige dieren willen in de aanloop naar de jaarwisseling niet meer naar buiten, weigeren voedsel of proberen weg te kruipen. Anderen zijn subtieler in het uiten van hun angst. Niet alle signalen van spanning hoeven zichtbaar te zijn. Signalen die zichtbaar kunnen zijn, zijn het wegdraaien van de oren, een kleinere houding aannemen, vergrote pupillen, tongelen (uitsteken van de tong zonder dat er voedsel in de buurt is), uitschudden of siddering (trekkende bewegingen van de vacht op de rug) of pootje-heffen (het optillen van het voorpootje in rust).
Sommige dieren ontwikkelen een angst of fobie voor alles rondom oudjaar. De een reageert meer op geluid, de ander op de combinatie van alle factoren samen. Er spelen verschillende zaken een rol in de ontwikkeling van angstgedrag, denk aan: socialisatie, aanleg, rasgevoeligheid of een traumatische ervaring. Niet alles hierin is te voorkomen of te sturen maar er kan met een tijdige training veel bereikt worden. Het is mede daarom belangrijk dat jonge honden op een deskundige manier gesocialiseerd worden, oftewel, kennis maken met alles wat ze in het leven tegen kunnen komen. Harde onverwachte geluiden horen ook bij het leven. Wanneer uw hond op latere leeftijd een traumatische ervaring heeft opgelopen rondom geluiden, kan een training nog veel angst verminderen. Ook daarbij adviseren wij om tijdig te starten in samenwerking met een gedrags-(des)kundige, bij voorkeur één op één. Trainen in een groep kan zorgen dat uw dier juist verder getraumatiseerd wordt. Angst is een emotie en niet een gedrag, het kan dus niet aangeleerd worden. Het is wél een aanstekelijke emotie en kan verergeren op moment dat andere dieren in de groep ook angstig zijn. U leert in een training ook hoe u het beste op een schrikreactie van uw dier reageert. Steunen en afleiden kan heel nuttig zijn, troosten of straffen kan juist averechts uitpakken.
Weet u van voorgaande jaren dat uw dier veel last heeft van de harde knallen, de geur van het kruit, de luchtdrukverschillen, kortom het vuurwerk? Neem dan tijdig contact op met uw dierenarts om te bespreken wat de mogelijkheden zijn met betrekking tot medicatie.
Er wordt veel onderzoek gedaan naar veilige middelen die geluidsangst bij honden remmen of verminderen en die rondom de jaarwisseling veilig ingezet kunnen worden. Welk product voor uw dier de beste keuze is wordt in overleg met uw dierenarts bekeken. Soms is een voedingssupplement met een rustgevende werking de beste keuze, soms kan een kalmeringsvest uitkomst bieden en soms kiest de dierenarts voor een medicijn. De keuze is afhankelijk van uw dier, de situatie, het algehele stressniveau van uw hond en eventueel het gebruik van andere medicatie. Sommige dieren hebben alleen last van de geluiden op oudejaarsavond zelf. Anderen hebben al in de aanloop naar de jaarwisseling veel stress en willen bijvoorbeeld niet meer eten of naar buiten.
Feliway of Adaptil verdamper
Wanneer er sprake is van een matige spanningsverhoging kan er gekozen worden voor de Feliway (kat) of Adaptil (hond) verdamper. Deze verdamper wordt in het stopcontact ingestoken en verspreidt feromonen. Dit is een diersoortspecifiek stofje wat een kalmerend effect heeft op de hond of kat. Het maakt dat het dier zich wat veiliger voelt in huis. Het wordt veel ingezet bij matige spanningsverhoging rondom stressvolle gebeurtenissen zoals een verhuizing, grote veranderingen in een gezin zoals de geboorte van een baby maar ook bij verhoogde stress rondom de jaarwisseling. De stekker dient minimaal 14 dagen voor de jaarwisseling ingestoken te worden in de ruimte waar het dier het meeste verblijft, bijvoorbeeld in de buurt van de mand of bench. Bij katten wordt geadviseerd om de stekker in te steken in de ruimte waar het dier het grootste deel van de dag doorbrengt.
Kalmeringsvest voor de hond
Een kalmeringsvest, beter bekend als het Thundershirt of Protective Top Shirt van MPS, is een shirt van zachte stof wat bij de hond rond de borst gedragen wordt. Het geeft een zachte en constante druk en dit heeft bij veel honden een kalmerend effect. Vaak werkt het al de eerste keer dat het omgedaan wordt, maar het advies is om het gedurende een aantal weken langzaamaan aan te wennen. Sommige honden kunnen namelijk verstarren als het shirt te strak zit. Het kan worden ingezet bij angst, spanning of hyperactiviteit. De werking van het Thundershirt berust op het principe van het inbakeren van baby’s, de constante zachte druk op het lichaam heeft een rustgevende uitwerking op het zenuwstelsel. Start in de weken vooraf aan de jaarwisseling en bouw het dragen langzaam op. Let goed op wat uw hond zelf aangeeft qua gedrag en spanning tijdens het dragen.
Voedingssupplementen
Er zijn verschillende voedingssupplementen die kunnen worden ingezet om het stressniveau gedurende langere periode lager te houden. Deze middelen kunnen uitkomst bieden bij dieren die veel last hebben van alle veranderingen en spanningen gedurende de maand december. U kunt dan eind november of begin december al starten met deze supplementen. Doordat ze op natuurlijke basis zijn kunnen ze bijna altijd gegeven worden zonder interactie met andere medicijnen en zijn ze veilig voor gebruik over langere periode. Daarnaast kunnen deze middelen een goede ondersteuning bieden tijdens een vuurwerktraining, uiteraard in overleg met uw trainer. Soms zijn deze natuurlijke middelen al voldoende om het oudjaar wat rustiger door te komen. Wanneer de werking niet voldoende is kunnen ze gecombineerd worden met medicatie rond de jaarwisseling. Er zijn verschillende mogelijkheden. Wij hebben goede ervaringen met:
- Zylkene: op basis van melkeiwit en Alpha-casozepine. Het is hypoallergeen, vrij van conserveermiddelen en lactosevrij. Verkrijgbaar in poedervorm in een capsule of als snack. Zylkene kan tot twee weken voor het oudjaar gestart worden.
- Telizen: op basis van groene thee. Het verlaagt de gevoeligheid voor stress. Telizen dient minimaal twee maanden gegeven te worden en is verkrijgbaar in een smakelijke tablet.
- Royal Canin Calm dieet: voor honden onder de 15kg. Het bevat dezelfde stoffen als Zylkene en is daarnaast licht verteerbaar zodat er ook een lagere belasting van het maag-darmstelsel plaats vindt.
Medicatie
Tot vorig jaar werd veelvuldig gebruik gemaakt van een humaan middel als medicijn voor de behandeling van vuurwerkangst. Sinds 2018 zijn er twee middelen in Nederland geregistreerd voor de behandeling van geluidsangst bij honden. Door deze registratie volgt voor een dierenarts ook een wettelijke verplichting deze middelen in te zetten en mag hier alleen van worden afgeweken in specifieke gevallen. Vraag in de kliniek naar meer informatie over deze middelen.
Wanneer deze middelen bij uw dier niet kunnen worden voorgeschreven, bijvoorbeeld vanwege bepaalde aandoeningen of andere medicatie die uw dier krijgt, dan kan er gekozen worden om toch af te wijken van verplichte middelen. Dat kan alleen na overleg met uw dierenarts gebeuren.
Om te weten welke dosering voor uw dier de beste keuze is kunt u in november al een keer een testdosering te geven gedurende drie dagen en op de derde dag proberen hoe uw hond op een hard onverwacht geluid reageert. Wanneer u weet wat het effect is, kan in overleg met de dierenarts de behandeling voor oudjaar worden bepaald.
Al is uw dier nu niet bang voor het vuurwerk, ook uw dier kan getraumatiseerd raken door een onverwachts harde knal, een vuurpijl vlakbij of een rotje dat in de buurt ontploft. Onderstaande tips zorgen ervoor dat de jaarwisseling zo veilig mogelijk verloopt.
Tips voor overdag
- Haal dieren die normaal buiten zijn zoveel mogelijk binnen of zorg voor een gesloten stal of schuur waar ze veilig zijn voor verdwaald vuurwerk. Wanneer uw hond bijvoorbeeld altijd buiten is en met oudjaar in de garage moet blijven is het advies het dier daar al gedurende een aantal dagen of weken vooraf aan te laten wennen. Veranderingen van omgeving kunnen ook weer voor extra spanning zorgen.
- Zorg dat uw dier gechipt én geregistreerd is. U kunt de registratie checken op www.chipnummer.nl. Bij twijfel mag u altijd op de praktijk langskomen, wij lezen de chip af en controleren de registratie voor u.
- Zoek overdag rustige uitlaatplekken voor uw hond. U kunt overdag een flinke wandeling maken en in de avond hoeft u dan maar kort naar buiten. Wellicht ten overvloede maar zorg voor een goed passende halsband en stevige riem zodat uw hond niet kan wegrennen mocht deze toch schrikken. Hoe goed uw hond normaal ook luistert, laat hem of haar niet loslopen deze dag.
- Voer overdag wat kleinere maaltijden zodat uw dier minder vaak naar buiten hoeft en wellicht in de avond nog wat ontvankelijker is om afgeleid te worden met wat lekkers.
Tips voor oudejaarsavond
- Zorg in huis voor een rustige, veilige plek voor uw dier. Bijvoorbeeld een kamer waar geen bezoek komt of een bench met een dik kleed erover. Sluit hier de ramen, de gordijnen en eventueel de rolluiken en doe het licht aan. Dit dempt de geluiden en lichtflitsen van buitenaf.
- Zet een cd op met muziek, op de radio is vaak ook veel vuurwerk te horen om 00.00u.
- Wanneer uw dier angstig is en bijvoorbeeld onder de bank of kast vlucht, laat hem of haar daar dan zitten. Angstige dieren kunnen agressief reageren vanuit paniek. Wanneer uw dier een plek heeft gezocht waar ze zich veilig voelen, laat hem of haar daar dan blijven.
- Laat uw dier niet alleen tijdens de jaarwisseling. Wanneer u zelf niet thuis bent en u kunt uw dier niet meenemen, regel dan tijdig een pension. De meeste pensions liggen in het buitengebied waar ook minder vuurwerk is. Ook dieren die niet angstig zijn voor het vuurwerk zijn beter niet alleen, er kan altijd iets gebeuren.
- Mocht u merken dat uw dier dit jaar het toch spannender vindt dan voorgaande jaren, neem dan contact op met de praktijk dan bespreken we wat de beste opties voor uw dier zijn.
Mocht u naar aanleiding van dit artikel vragen hebben dan helpen wij u graag. Neem dan contact op met onze praktijk via tel. 0478 - 581 336.
Met vriendelijke groet,
Team Dierenkliniek Venray